Reviews
“Mijn verwachtingen zijn overtroffen”
Voor de nabestaanden zijn de laatste beelden van een overledene een belangrijke en waardevolle herinnering. Tijdens de cursus Opbaring leren we professionals daarom hoe ze een overledene zo ‘natuurlijk’ mogelijk opbaren. Drie deelnemers blikken terug op een inspirerende lesdag.
Dat iemand overleden is, mag gezien worden. Vanuit dat vertrekpunt begonnen vierentwintig deelnemers aan de cursus. Sommigen al jaren werkzaam in de uitvaartbranche, anderen nog aan het begin van hun carrière. Eén ding hadden ze met elkaar gemeen: ze hadden allemaal hoge verwachtingen van de training. En die werden overtroffen!
Joyce: ‘Meestervertellers!’
Een van de deelnemers was Joyce van Doezelaar. Als medewerkster bij een crematorium en begraafplaats in Amersfoort wist ze op voorhand al dat er veel komt kijken bij het opbaren van een overledene. Desondanks verraste de cursus haar, vooral door de verhalen van de trainers.
“Ik ben zelf geen uitvaartleider, maar ik wist al dat er allerlei hulpmiddelen en technieken zijn die een ‘natuurlijke’ opbaring mogelijk maken. Ze namen ons met hun bijzondere ervaringsverhalen helemaal mee in ‘hun’ wereld. Door de manier waarop situaties en momenten omschreven werden, voelde het alsof ik er zelf bij was.”
Zelf hoeft Joyce geen overledenen op te baren, maar door de cursus is ze wel helemaal bijgepraat. En dat is precies waarom ze zich inschreef. “Als professional is het altijd de moeite waard om je vaste stramien te doorbreken en buiten je comfortzone te treden. Onbekende facetten binnen je vakgebied geven je vaak veel energie. Zéker als je trainers treft die het zo prachtig brengen.”
Selina: ‘Dit was goud!’
In tegenstelling tot Joyce heeft Selina Leffers nog geen ervaring in de uitvaartbranche. Maar omdat ze in de toekomst misschien wel aan de slag wil als uitvaart- of overledenenverzorger, schreef ze zich in voor de cursus. En daar kreeg ze geen spijt van.
“Het was best een spannende dag, want ik had geen idee wat ik van de cursus moest verwachten. Alles wat aan bod kwam, was voor mij immers nieuw. Toch voelde ik me meteen op mijn gemak in het gezelschap. De groep was niet te groot en de trainers hielden met iedereen rekening. Dat moet ook wel, want er komen gevoelige voorbeeldcases aan bod.”
Voor Selina was de cursus een bevestiging van het betekenisvolle werk in de uitvaartbranche. “De persoonlijke verhalen van de trainers en de deelnemers raakten me. Daardoor heb ik in één dag ontzettend veel waardevolle inzichten opgedaan. De cursus heeft mijn verwachtingen dan ook overtroffen. Dit was goud!”
Arie: ‘Nieuwe technieken geleerd’
Ook zelfstandig uitvaartverzorger Arie de Kloet nam deel aan de cursus. Hij volgde in het verleden al vaker trainingen bij Docendo en wist dus dat hij een leerzame dag tegemoet ging. Zo hoorde hij tijdens de cursus voor het eerst over wateropbaring en de belangrijke rol van verlichting.
“Wateropbaring was een volkomen nieuwe techniek voor me. Pasgeboren overledenen zijn extra gevoelig voor verkleuring en vervorming. De watermethode biedt daar een oplossing voor, door het kindje in het water te leggen. Zo eenvoudig kun je dus het verschil maken. Ook de rol van verlichting bij een opbaring was een eyeopener. Heel leerzaam om te zien welk effect zacht of hard licht heeft op het gelaat van een overledene.”
Na afloop van de cursus was Arie weer helemaal op de hoogte. “Zo’n training zet je weer op scherp. Alleen al door met vakgenoten te sparren over je werk en de keuzes die je maakt. Bovendien is de cursus Opbaring voor niemand verplicht. Daardoor is iedereen gemotiveerd om er een vruchtbare dag van te maken.”
Cursisten Opbaring
“Een standaardverhaal op een uitvaart? Liever niet!”
Avalon Wilhelmus: ‘Je moet het écht overbrengen’
De zaal is gekleed in het zwart. De aanwezigen kijken je aan terwijl je naar voren loopt. Ga je nu je standaardverhaal afdraaien? Liever niet, natuurlijk. Je wilt een persoonlijk verhaal vertellen, een tekst voordragen die bij de mensen binnenkomt. Gelukkig kun je zelfs met een alledaags onderwerp al iets bijzonders schrijven, vertelt uitvaartleider Avalon Wilhelmus. Zoals bloemen.
“Ik was een van de eerste aanwezigen in de tuin. Het weer was nog heerlijk: warm en met een zonnetje erbij. ’s Ochtends had de zoon me lichtelijk in paniek gebeld: zijn moeder was plotseling overleden. Terwijl we wachtten op de anderen, praatte ik wat met hem. Hij vertelde over de tuin en hoe zijn moeder zo van tuinieren had gehouden. Ze was altijd in de weer geweest met bloemen en planten.
Dat beeld bleef me bij. De kleuren van de bloemen in haar tuin, de verschillende planten ertussen, een vrouw die omgeven is door groen. Nu zijn bloemen natuurlijk niet ongewoon bij een uitvaart. Maar die grote liefde voor bloemen, die wilde ik echt overbrengen bij haar uitvaart. Ze waren opeens geen decoratie meer, maar een onderdeel van haar verhaal.
En dus vertelde ik over de passie van de vrouw, en over de bloemstukken die haar kinderen hadden gemaakt voor de begrafenis. Alles om dat ene beeld over te brengen en de uitvaart speciaal te maken.
Naderhand kwam een van de aanwezigen naar me toe. Ze gaf me een compliment over de uitvaart. Ze vertelde dat ze het fijn vond dat ik geen standaardverhaal had afgestoken, maar echt iets had verteld over de overledene. Dat was voor mij het moment dat ik me realiseerde: het verhaal is aangekomen. Het is gelukt.”
Intuïtief schrijven
Een jaar terug had Avalon vermoedelijk niet hetzelfde verhaal verteld. Het besef dat spreken bij een uitvaart anders kan, kwam tijdens de workshop Voorgaan in een uitvaartceremonie. Net als de inspiratie om dat daadwerkelijk te doen.
“We deden tijdens deze workshop een oefening in intuïtief schrijven. We moesten een onderwerp nemen en daarover schrijven zónder te stoppen. Door dat te doen, realiseerde ik me dat je een sfeer kunt scheppen met de woorden die je gebruikt. En dat je van een geheel leeg vel tot een echt verhaal kunt komen. Ik durf nu blanco te beginnen met schrijven, iets wat ik eerst niet deed. Bovendien gaat zowel het verder schrijven als het spreken me nu veel makkelijker af.”
Cursus
Tijdens de workshop leren cursisten hoe ze een persoonlijk welkomstwoord kunnen schrijven, en hoe ze hun stemgebruik en uitspraak kunnen gebruiken om een bepaald gevoel over te brengen. Want daar draait het om bij het spreken, volgens Avalon. “De woorden die je gebruikt, maken maar een klein deel uit van je voordracht. Wat ertoe doet is leren om de juiste houding en mimiek te hebben, en om een connectie met de zaal te maken. Alleen zo zorg je ervoor dat wat je zegt, ook écht overkomt bij de aanwezigen. Zoals het verhaal met de bloemen. Dat zijn toch de momenten waar je het voor doet.”
Cursist Voorgaan in een uitvaartceremonie
“Een wereld van verschil”
De verhalen van een agrariër en een customer support adviseur.
Vroeger was het een echte mannenwereld, tegenwoordig domineren vrouwen de uitvaartbranche. Toch maakt het feit dat je man of vrouw bent, niet het verschil. Dat zit ‘m namelijk vooral in de juiste motivatie, karaktereigenschappen en vaardigheden. Wélke achtergrond je ook hebt. Vraag maar aan Thom van Heusden en Henri Quaijtaal.
Thom (33) en Henri (52) ambiëren allebei een bijzondere carrièreswitch. Thom runt nu nog samen met zijn vader een melkveebedrijf, terwijl Henri al elf jaar customer service adviseur is bij een toonaangevende Deense speelgoedfabrikant. Beiden kijken uit naar een nieuwe uitdaging in de uitvaartbranche.
Veel troost
“Ons bedrijf in Landsmeer bestaat al ruim honderd jaar”, vertelt Thom. “Maar doordat we niet verder kunnen uitbreiden, zit er voor mij helaas geen toekomst in. Ik ging dus op zoek naar iets anders. Het uitvaartwezen heeft altijd al mijn interesse gehad.”
Toen de oma van Thom in 2015 overleed, heeft hij veel voor haar uitvaart geregeld. “Dat afscheid heeft zóveel betekend voor mij en de andere nabestaanden… Het heeft ons ontzettend geholpen dat we op een mooie manier terug konden kijken. De wetenschap dat die dag precies zo verlopen is als mijn oma het gewild zou hebben, geeft heel veel troost.”
Goed gevoel
Henri heeft in zijn loopbaan altijd commercieel-operationele functies vervuld. “Maar de laatste jaren vroeg ik me steeds vaker af wat ik nog uit mijn carrière wilde halen. Het beroep van uitvaartverzorger bleef maar terugkeren in mijn gedachten.”
Eind 2017 hakte Henri de knoop door. Het afscheid van zijn vader, inmiddels bijna zeven jaar geleden, speelde daar een rol in. “De uitvaartverzorger heeft zijn uitvaart destijds perfect begeleid. Hij ontzorgde ons, durfde zaken te benoemen, maar hield tegelijk afstand wanneer dat gewenst was. En de professionele manier waarop hij mijn moeder bijstond, zal ik nooit vergeten. In feite was hij voor ons een soort coach in een moeilijke periode. Ik zou zo’n rol nu heel graag voor anderen vervullen.”
Geen standaardverhaal
Ook Thom is de opleiding tot uitvaartverzorger gaan volgen vanuit een behoefte om te helpen. En dan op een manier die verder gaat dan het standaardverhaal.
“Ik wil een uitvaart het liefst persoonlijk maken. Dat begint al met goed luisteren naar de nabestaanden, die je vertellen wat de overledene voor persoon was. Door geen standaardverhaal uit het boekje op te dreunen, maar écht betrokken te zijn, maak je je rol bijzonder. Je bent niet langer degene die betaald krijgt om de uitvaart te verzorgen, maar je staat naast de nabestaanden, je wordt bijna één van hen. Als ik dat kan bereiken, is mijn missie geslaagd.”
Vrouwenberoep?
Dat in de uitvaartbranche tegenwoordig veel vrouwen werkzaam zijn, is ook Thom en Henri niet ontgaan. Toch zou geen van hen de branche als zodanig willen bestempelen. Henri: “Ik denk dat het vooral gaat om de juiste eigenschappen, zoals empathie, inlevingsvermogen, betrouwbaarheid… Die eigenschappen heb ik, en ik vul die aan met een enorm waardevol stuk levenservaring.”
Thom vult aan: “Het is een feit dat veel uitvaartverzorgers vrouwen zijn. Het uitvaartbedrijf waar ik draag, heeft zeventien uitvaartverzorgers in dienst, van wie één man. Toch vind ik uitvaartverzorger helemaal geen typisch vrouwenberoep. Het gaat erom dat je een zorgzame instelling hebt, dat je intrinsiek gemotiveerd bent om mensen te helpen. Heb je die eigenschappen, dan zit je in de uitvaartzorg op de juiste plek. Wat je achtergrond ook is of wat voor werk je al die jaren daarvoor hebt gedaan.”
Zelf aan de slag
Beide mannen genieten van de opleiding en kijken uit naar het moment van de diploma-uitreiking. “Op Docendo-dagen kan ik al het andere loslaten”, aldus Henri. “Wat me zo aanspreekt aan de opleiding, is vooral het menselijke aspect, het leren omgaan met nabestaanden. En ik vind de docenten ijzersterk: stuk voor stuk mensen van statuur, met enerzijds veel kennis en ervaring, maar aan de andere kant ook de juiste persoonlijkheid. Precies wat ik zocht.”
Twee studenten opleiding Uitvaartzorg
“Een dierbare teruggeven…”
Dinsdagmorgen, mijn telefoon gaat. Het is mijn vriendin. Meteen denk ik: die belt me niet zomaar… Ze vraagt me hoe het met me gaat en ik doe kort mijn verhaal. Dan blijkt dat ik het bij het rechte eind had. Ze vertelt me het trieste nieuws dat haar neef van nog maar 38 jaar het leven heeft losgelaten door de dood te omarmen…
Ze vertelt dat haar neef is overleden in het buitenland. Dat is een vervelende bijkomstigheid, want de repatriëring en al het gedoe eromheen belemmeren haar verscheurde familie in het afscheid nemen. De moeilijke confrontatie ter plekke, het niet aan mogen raken van hun dierbare… Ogen en mond nog open en de verkleuringen al duidelijk zichtbaar.
Naar alle waarschijnlijkheid komt hij deze week in Nederland aan. Maar in welke staat verkeert hij dan? Mijn vriendin geeft aan dat het haar rust zou geven als ze weet dat ik hem zal verzorgen. Die woorden zetten mij in actie.
Dubbel gevoel
In de dagen die volgen, houdt de uitvaartleidster me op de hoogte. Op Hemelvaartsdag is het zover: hun dierbare komt om 16.30 uur aan bij het uitvaartcentrum. Bij het openen van de kist, voelt het heel dubbel. Aan de ene kant zijn we opgelucht dat hij er is, aan de andere kant zijn we benieuwd wat we aan gaan treffen. De mooie kist geeft ons in ieder geval hoop.
Tijdens het verwijderen van de verpakking, komt hij beetje bij beetje tevoorschijn. Een dikke laag make-up zichtbaar op zijn gelaat. “Dat wil de familie echt niet…”, zegt de uitvaartleidster.
Make-up en camouflage
Een paar weken geleden heb ik de cursus make-up en camouflage afgerond. Bij de confrontatie met de overleden neef merk ik meteen dat ik daar mijn houvast probeer te vinden. Mijn ogen proberen te ontdekken wat er schuilt onder de dikke terracotta-laag. Er piekt al een blauwe verkleuring doorheen en ook de kleuren rood en groen ontbreken niet. Ik word dus meteen op de proef gesteld: een bijzondere uitdaging ligt voor mij.
Na de eerste zorg start ik met het verwijderen van de dekmantel. Het voorhoofd is donkerblauw en voelt ruw en stug aan; een soort olifantshuid. Onder de ogen zie ik een groene kleur en de rest van het gelaat bevat roodtinten. Al snel ontdek ik een plekje met de originele huidskleur, dus daar klamp ik me aan vast.
Handvatten
Ik voel me zeker van mezelf. Tijdens de cursus heb ik immers alle handvatten gekregen die me hier doorheen gaan helpen. Niet hopen dat mijn handelingen het gewenste resultaat opleveren, maar onder mijn handen de gewenste veranderingen zien.
Langzaamaan wordt het gelaat weer een geheel. De verkleuringen leggen het af tegen mijn nieuwe skills, met de kleurencirkel op mijn netvlies. Gedreven door mijn liefde voor deze familie geef ik alles wat ik in me heb om voor een mooi laatste beeld te zorgen. Ik zet nog wat wax aan op een lelijke hechting in de nek en pas dan ben ik tevreden. Daarna is het tijd voor een verlossend telefoontje naar de familie.
Zenuwachtig
Hoewel ik weet dat het resultaat er mag zijn, voel ik me best zenuwachtig. Is hij zo de persoon die ze zich willen herinneren? Achter de gesloten deur hoor ik de familie breken. Even later stap ik binnen. Ik hoor de tranen in hun stemmen. Ze zeggen: “Wat is hij mooi… En precies zoals hij is.”
Vervolgens kleden we hem samen aan. Er wordt gelachen en gehuild. Ik kan wel zeggen dat ik apetrots ben op mezelf. Het geeft me zóveel voldoening om te zien wat mijn handelingen hebben gedaan voor deze familie. Natuurlijk staat het nare beeld van hun dierbare nog steeds op hun netvlies; dat zal er ook altijd blijven. Maar dat beeld wordt nu in ieder geval positief overschaduwd door de laatste drie dagen van afscheid in Nederland. Ik heb deze familie een dierbare teruggegeven.
Open kist
Het is zondagavond, morgen is de dag van de uitvaart. Ik ga terug om de make-up bij te werken. De vader van de overledene maakt zich zorgen. De verkleuring denkt er weer doorheen te kunnen piepen. Maar hé… Niet met mijn behendigheid, niet één dag voor de uitvaart. Weer geef ik wat ik kan.
De volgende dag ben ik in mijn hoofd bij de begrafenis. Hoe zal het gaan? ’s Avonds krijg ík ditmaal het verlossende telefoontje. Mijn vriendin is opgelucht en blij. Wat was het een mooie dag! Een zelfgemaakte kist, hun eigen bus als vervoersmiddel, een prachtige afscheidsdienst en een door vader gezongen lied… Bovendien was iedereen ontzettend te spreken over hoe haar neef er uitzag. En de plechtigheid? Die werd gehouden met open kist.
Geliefd
Natuurlijk heb ik weleens eerder verkleuringen weggewerkt. Maar dit was mijn eerste échte ervaring na de cursus. Het was een heftige, maar goede vuurdoop. De juiste tips, handvatten en materialen hebben me enorm geholpen. Wat drie dagen Docendo dus kunnen betekenen voor een hele familie… Een prachtige herinnering aan hun geliefde. Want geliefd: dat is hij zeker!
Caroline Giltay
Cursist make-up & camouflage
“Nabestaanden zijn gebaat bij duidelijkheid”
Gré te Braak over maatwerktraining op locatie
De uitvaartleiders van Uitvaartverzorging UVZ (Hoogland) houden van hun vak. Toch maken bepaalde zaken hun werk soms erg lastig, zoals agressie bij nabestaanden of onvrede over een kostenbegroting. Een maatwerktraining van Docendo gaf hun de houvast die ze zochten.
Gré te Braak is manager van Uitvaartverzorging UVZ. Zij en haar drie collega-uitvaartleiders worstelden structureel met dezelfde thema’s. “Neem het verantwoorden van je kostenbegroting. Dat stuit heel vaak op onbegrip en zelfs verontwaardiging. Natuurlijk, er is een uitvaartverzekering. Maar mensen vergeten vaak dat die verzekering ook haar grenzen heeft. En dat als ze extra wensen op tafel leggen, dat ook extra kosten met zich meebrengt. Maar hoe ga je goed om met kritiek, zonder dat je in de verdediging schiet?”
Agressie bij nabestaanden
Een ander thema is agressie bij nabestaanden. Gré: “We komen het in ons vak best vaak tegen. Nabestaanden zien ons soms écht als de boosdoeners, de mensen die komen bevestigen dat hun dierbare is overleden. Die agressie is niet persoonlijk op ons gericht, maar we moeten er wél mee omgaan. Een vader die schreeuwt: ‘Een kist uitzoeken? Ik wil mijn dochter terug!’, vergezeld van de nodige krachttermen… We begrijpen het heel goed, maar we hoeven het niet te accepteren.”
Nieuwe cursus
In de zoektocht naar een geschikte training ‘Communicatie met nabestaanden’ kwamen de UVZ-uitvaartleiders bij Docendo uit. “Eigenlijk vonden we ook daar geen pasklaar antwoord op onze vragen, maar Docendo heeft speciaal voor ons een geheel nieuwe cursus opgezet”, vertelt Gré. “Wát een openbaring! Het heeft ons zo veel handvatten gegeven; we hebben er nog steeds iedere dag veel plezier van.”
Menukaart
Een voorbeeld van zo’n handvat is het vergelijken van de uitvaartverzekering met een menukaart. “Zo eenvoudig, maar zo doeltreffend”, vervolgt Gré. “Kosten voor een andere kist, extra rouwkaarten, mortuariumdiensten, avond- en weekendtarieven: alles wordt ineens duidelijk. Vergelijk het maar met een restaurant. Besluit je daar om in plaats van tomatensoep toch luxe champignonsoep te bestellen, dan kost dat toch ook iets extra?”
Positief einde
Bovendien, zo vult Gré aan, is het positief beëindigen van een gesprek een absolute aanrader. “Je bent snel geneigd om die vervelende kostenbegroting als laatste te bespreken. Dát doen we dus niet meer. We draaien het om: ‘Eerst even de zakelijke kant, dan bewaren we de mooie dingen tot het laatst’. Sinds we dat doen, zitten de nabestaanden na ons vertrek te genieten van de rouwkaart in plaats van te balen van de rekening.”
Geen scheidsrechter
Het omgaan met agressie blijft een uitdaging, na welke training dan ook. Toch hebben Gré en haar collega’s ook op dat gebied veel geleerd. “We gaan niet meer mee in de emotie. We zetten een stap terug, vaak zelfs fysiek. We staan op en zeggen: ‘Ho, hier stap ik even uit. Ik kom jullie uitvaart verzorgen, maar ik ben geen scheidsrechter.’ Mensen zijn gebaat bij duidelijkheid, zeker in de situatie waarin ze zich bevinden. Hoe duidelijker je bent, des te beter ze begrijpen waar ze zélf staan.”
Samen optrekken
Gré geeft aan erg van de incompanytraining van Docendo te hebben genoten. “Dankzij de vele tips die we hebben gekregen, maar ook doordat we als uitvaartleiders echt even samen optrokken. Natuurlijk hebben we onze vergaderingen en overleggen, maar in de alledaagse drukte komen we soms niet toe aan het delen van verhalen en ervaringen. De training heeft er zelfs toe geleid dat we voortaan om de maand met z’n vieren gaan lunchen.”
Kippenvel
“Niets is zo mooi en dankbaar als mensen die waarderen wat je doet. Nabestaanden die zeggen: ‘Dit is precies zoals we het ons hadden gewenst’. Daar krijg ik nog steeds elke keer kippenvel van. We hebben nu de handvatten om die mooie momenten nóg beter vorm te geven.”
Maatwerktraining op locatie
“Erkenning zó belangrijk in ons vak”
Lian Gieles over de plus van de uitvaartverzorger
Al bijna twintig jaar is Lian Gieles nabestaandenbegeleider. Iedere dag helpt ze nabestaanden bij het omgaan met emotionele en praktische uitdagingen. Namens Docendo verzorgt ze het opleidingsonderdeel ‘Nabestaandenzorg’.
Met haar onderneming begeleidt Lian nabestaanden bij het verwerken van hun emoties. Daarnaast is ze een soort praktische ‘vraagbaak’, want veel nabestaanden maken zich zorgen over het vele regelwerk, bijvoorbeeld op administratief gebied. Dat laatste, begeleiding bij administratieve, belastingtechnische en juridische vragen, is een belangrijk deel van de opleiding tot uitvaartverzorger van Docendo. Niet voor niets hebben Lian en Docendo de krachten gebundeld.
Erkenning
“Eén woord staat centraal in dit vak: erkenning. Erkenning van verdriet lijkt zo vanzelfsprekend, maar is tegelijk zó belangrijk. Ik sprak laatst een oudere dame, van wie de echtgenoot op 86-jarige leeftijd was overleden. ‘Het is een mooie leeftijd’, zei ze bijna plichtmatig. In feite praatte ze na wat ze van mensen in haar omgeving hoorde. Maar toen ik doorvroeg, kwamen de tranen. Even later zaten we zelfs over haar dochter te praten, die ze bij de geboorte had verloren en dus nooit heeft gekend. Dat is wat rust en ruimte voor emoties met iemand kunnen doen.”
Veel regelwerk
“Erkenning zit daarnaast in heel andere dingen, in praktische zaken bijvoorbeeld. Vaak komt er veel regelwerk op de nabestaanden af en zitten ze met allerlei vragen. Moet ik de bank informeren? Wanneer bel ik de notaris? En wat houdt een verklaring van erfrecht eigenlijk in? Ik vind het belangrijk dat de uitvaartbegeleider weet hoe je met die vragen om kunt gaan. Daarom besteden we daar tijdens de opleiding serieus aandacht aan.”
Rust en focus
“Natuurlijk hoef je als uitvaartbegeleider niet ineens de hele papierwinkel te regelen. Maar het zorgt wél voor veel rust als je kunt uitleggen waar de prioriteiten liggen en welke professionals de nabestaanden kunnen helpen als de tijd rijp is. Vaak kunnen praktische zaken namelijk best even wachten. Maar om dat te kunnen inschatten, moet je wél op de hoogte zijn. Je moet dus over een zekere mate van basiskennis beschikken. Daarmee creëer je rust en focus in wat vaak toch al verwarrende dagen zijn: de dagen rondom de uitvaart.”
Aandacht en energie
“Veel nabestaanden krijgen na een verlies te maken met fysieke klachten, zoals slaapproblemen en concentratieproblemen. Ze maken zich soms oprecht zorgen, terwijl ze hun aandacht en energie hard nodig hebben om het verlies te verwerken. Het helpt door ze inzicht te verschaffen in hun klachten, bijvoorbeeld door uit te leggen dat deze simpelweg bij de rouwverwerking horen. Wie weet kun je ze zelfs doorverwijzen naar professionals. Zo geef je nabestaanden het vertrouwen en de kracht om de tijd na het overlijden in te gaan.”
Mooi compliment
“In de praktijk merk ik dat nabestaanden dit soort hulp en begeleiding enorm waarderen. Een van de mooiste complimenten die ik ooit kreeg, was van een nabestaande die zei: ‘De uitvaart was al zo mooi, en dankzij de informatie die je me gaf, heb ik rond de dagen van het afscheid echt rust ervaren’. Dat is voor mij waar het allemaal om draait.”
Op weg helpen
“Mij geeft mijn werk me iedere keer weer een goed gevoel, mensen helpen is ongelooflijk mooi. Rouwende mensen zijn vaak heel kwetsbaar. Door mijn verantwoordelijkheid te nemen als professional én als mens, kun je hen echt weer op weg helpen. En mensen helpen, dat verveelt nooit.”
Docente nabestaandenzorg Lian Gieles
Belangstelling van het vakblad ‘Kapperszaken’voor training ‘Postmortale Haarverzorging’!
Haarverzorging bij overledenen krijgt steeds meer de aandacht die het verdient.
Belangstelling van het vakblad ‘Kapperszaken’ voor de training Postmortale Haarverzorging. Daarin wordt een aspect belicht dat zeker bepalend is voor de laatste herinneringen aan een dierbare. Als de overledene mooi verzorgd is – al dan niet met make-up of camouflage – maar het haar wijkt erg af van hoe het bij leven gedragen werd, is dat een storende factor.
Postmortale Haarverzorging is dan ook de finishing touch van een laatste verzorging. Niet alleen overledenenverzorgers verzorgen het kapsel van een overledene; regelmatig krijgen ook kappers deze vraag. Vooral als het gaat om een verwacht overlijden van een klant. Deze trend werd opgepikt door het vakblad ‘Kapperszaken’. Docendo trainer Karin Melissant legt uit hoe zij cursisten leert om te gaan met de lastige factoren van haarverzorging in de kist.
Je leest er alles over in het bijgaande artikel:
Artikel ANKO Kapperszaken